και οι "ήρωες" είχαν και θα έχουν τους πειρασμούς τους

"Ο Πειρασμός"
γγ

  "field of poppies" του Van Gogh

Ο ποιητής του (Διονύσιος Σολωμός) αδικείται έχοντας ταυτιστεί μόνο με τις δύο πρώτες στροφές του "Ύμνου εις την Ελευθερία" , του Εθνικού μας ύμνου.  Το ποίημα (Ελεύθεροι πολιορκημένοι) διδάσκεται στα Νέα Ελληνικά του Λυκείου και δολοφονείται κατ' εξακολούθηση σε σχολικές γιορτές. 

Τύχη μου αγαθή, μου είπαν, με ανέβασε και μένα κάποτε στο βάθρο μιας σχολικής γιορτής για  να το απαγγείλω. Μου είπαν επίσης πως όταν φτάσω στο: "όποιος πεθαίνει σήμερα, χίλιες φορές πεθαίνει" θα πρέπει να τρίζουν τα τζάμια της αίθουσας. 

Δεν θυμάμαι, αλλά μάλλον έτριξαν. Μαζί τους όμως έτριξε επικίνδυνα-και για πολλά χρόνια-η σχέση μου με τον ποιητή και το ποίημα.  Αργότερα μια νέα τύχη αγαθή μ' έκανε να προσέξω και τα:

"Nύχτα γιομάτη θαύματα, νύχτα σπαρμένη μάγια!"

"Γύρου σὲ κάτι ἀτάραχο π᾿ ἀσπρίζει μὲς στὴ λίμνη,
Μονάχο ἀνακατώθηκε τὸ στρογγυλὸ φεγγάρι,
Κι᾿ ὄμορφη βγαίνει κορασιὰ ντυμένη μὲ τὸ φῶς του "

"Ο Πειρασμός" λοιπόν, αποδομεί την εικόνα των άφθαρτων και υπεράνθρωπων ηρώων. Ναι μεν "όποιος πεθαίνει σήμερα, χίλιες φορές πεθαίνει" αλλά κανείς τους δεν θέλει να πεθάνει, η άνοιξη είναι η σειρήνα της ζωής. Κανείς τους δεν γεννήθηκε ήρωας, απλώς διάλεξαν ένα τρόπο να ζήσουν που θα τους οδηγήσει σ' ένα ηρωικό θάνατο. Αντί λοιπόν για φανφάρες του είδους "πέθαναν για την πατρίδα", ή δε ξέρω εγώ γιατί άλλο, θα τους ταίριαζε καλύτερα κάτι πιο απλό σαν το : πέθαναν επειδή δεν μπορούσαν να ζήσουν με τον τρόπο που ήθελαν, ας πούμε... 

Η λέξη "ήρωας" στις μέρες ιδεολογικών και ηθικών εκπτώσεων που ζούμε, κινδυνεύει να γίνει συνώνυμη με το κορόιδο ή κάποια χειρότερη. Χρειάζεται λοιπόν στα λεξικά μας ή μήπως αρκεί κάποια πιο καθημερινή για να τους χαρακτηρίσει;

(H ωραιότης τῆς φύσης, που τοὺς περιτριγυρίζει, αυξαίνει εις τους ἐχθρους τὴν ανυπομονησία να πάρουν τη χαριτωμένη γη, καὶ εις τοὺς πολιορκημένους τον πόνο ότι θα τη χάσουν. Με χίλιες βρύσες χύνεται, με χίλιες γλώσσες κρένει, όποιος πεθαίνει σήμερα χίλιες φορές πεθαίνει )

Έστησ' ο Έρωτας χορό με τον ξανθόν Aπρίλη,

Kι' η φύσις ηύρε την καλή και τη γλυκιά της ώρα,

Kαι μες στη σκιά που φούντωσε και κλει δροσιές και μόσχους

Aνάκουστος κιλαϊδισμός και λιποθυμισμένος.

Nερά καθάρια και γλυκά, νερά χαριτωμένα,

Xύνονται μες στην άβυσσο τη μοσχοβολισμένη,

Kαι παίρνουνε το μόσχο της, κι' αφήνουν τη δροσιά τους,

Kι' ούλα στον ήλιο δείχνοντας τα πλούτια της πηγής τους,

Tρέχουν εδώ, τρέχουν εκεί, και κάνουν σαν αηδόνια.

Έξ' αναβρύζει κι' η ζωή, σ' γη, σ' ουρανό, σε κύμα.

Aλλά στης λίμνης το νερό, π' ακίνητό 'ναι κι άσπρο,

Aκίνητ' όπου κι' αν ιδής, και κάτασπρ' ώς τον πάτο,

Mε μικρόν ίσκιον άγνωρον έπαιξ' η πεταλούδα,

Που 'χ' ευωδίσει τς ύπνους της μέσα στον άγριο κρίνο.

Aλαφροΐσκιωτε καλέ, για πες απόψε τί 'δες·

Nύχτα γιομάτη θαύματα, νύχτα σπαρμένη μάγια!

Xωρίς ποσώς γης, ουρανός και θάλασσα να πνένε,

Oυδ' όσο κάν' η μέλισσα κοντά στο λουλουδάκι,

Γύρου σε κάτι ατάραχο π' ασπρίζει μες στη λίμνη,

Mονάχο ανακατώθηκε το στρογγυλό φεγγάρι.

Kι' όμορφη βγαίνει κορασιά ντυμένη με το φως του.

( Σχεδίασμα Γ ' )

Από τους "Ελεύθερους Πολιορκημένους" του Γιάννη Μαρκόπουλου, ο αξέχαστος Νίκος Ξυλούρης στον "Πειρασμό". Αποδίδει η Ειρήνη Παπά:

οι σύνδεσμοι της ανάρτησης:

• Διονύσιος Σολωμός 
• Ύμνος εις την Ελευθερίαν
• Ελεύθεροι πολιορκημένοι (Σχεδίασμα Α, Β, Γ)