Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2009

"της μεταπολίτευσης καημένη γενιά"

 καημένη; χαμένη; ενδεχομένως... 


 

Στους στίχους των  τραγουδιών είναι εύκολες οι κατηγορηματικές απαντήσεις αν και θα προτιμούσα να μιλήσει για το παρελθόν μας το : "τίποτε δεν πάει χαμένο" ή το :"ό,τι δεν σε σκοτώνει σε κάνει πιο δυνατό". Βέβαια κάθε φορά που σκαλίζω αναμνήσεις αυτών των χρόνων, όπως τώρα  με αφορμή την επέτειο της εξέγερσης, τα πράματα γίνονται δυσκολότερα απ' ό,τι στα τραγούδια. Γιατί το Πολυτεχνείο έγινε τραυματικό σημείο αναφοράς για τη γενιά μου. Το έζησε με τον χειρότερο τρόπο απουσίας, αυτή του τρομαγμένου παιδιού που καταλαβαίνει αλλά δεν μπορεί να επεξεργαστεί. 

Αυτά τα παιδιά γίνανε έφηβοι στα χρόνια της μεταπολίτευσης και ζήτησαν μία ρεβάνς για την απουσία τους: τα δικά τους  Πολυτεχνεία. Έχοντας πίσω τους την εξέγερση του Νοέμβρη αλλά και νωπές εικόνες και ακούσματα από τα παγκοσμίως ταραγμένα χρόνια των '60ς, νόμισαν πως ο κόσμος ήταν στα χέρια τους. Η υδρόγειος μας φαίνονταν  βαμμένη κόκκινη στο μεγαλύτερο κομμάτι της και από παιδικό παιγνίδι έγινε θέατρο ανατροπών και επαναστάσεων. Βιετνάμ, Καμπότζη, Πορτογαλία, όλος ο κόσμος μια επαναστατημένη γειτονιά, όλα φαίνονταν εύκολα και απλώς ζήτημα χρόνου. 

Αναζητήσαμε επίμονα τα δικά μας Πολυτεχνεία λοιδορώντας τη σοφή ρήση για τις ιστορίες που επαναλαμβάνονται σαν κωμωδίες. Παρόντες και απόντες ψάχναμε το νέο Πολυτεχνείο έχοντας όμως για οδηγητές αυτούς που έγραψαν την "Πανσπουδαστική 8" ή αυτούς που μετά το πρώτο βράδυ παραμονής στο πολυτεχνείο είπαν: "καλά ήταν μέχρι εδώ, ας βγούμε με μια μεγάλη διαδήλωση".  Νομίσαμε πως η ώρα μας ήρθε επιτέλους στις καταλήψεις για το νόμο 815, όμως ούτε τότε εμφανίστηκαν τα τανκς για να συγκρουστούμε. Τότε ήταν μάλλον που νιώσαμε για μια μόνη φορά νικητές-οι ήττες είχαν αρχίσει να κουράζουν. 

Μαζεύαμε σιγά-σιγά και ένας-ένας τα πανό και τις σημαίες μας έχοντας πάντα στο μυαλό μας ότι η ιστορία θα μας δώσει μία ακόμη ευκαιρία, αλλά φευ! Η περίοδος ιδιώτευσης άρχιζε επώδυνα μετά το συλλογικό μεθύσι εκείνων των χρόνων. Χρειάστηκαν υποκατάστατα  ή παυσίπονα και σε εποχές ατομικών λύσεων ο καθένας βρήκε τα δικά του.
"Γιατί αν μη τι άλλο, ανήκουμε στην ίδια γενιά. Στη περίφημη πρώτη γενιά μετά τη δικτατορία. Δεν ευνοηθήκαμε απο την τύχη εμείς. Δεν προλάβαμε το Πολυτεχνείο. Χάσαμε το τραίνο ενώ είχαμε βγάλει εισιτήριο. Ο μύθος προϋπήρχε εμείς φορτωθήκαμε το καθήκον , το χρέος , να μην τον αφήσουμε να πεθάνει. Στη φούρια μας να τον ταρακουνάμε αδιάκοπα μη και παγώσει το αίμα του και τον αρπάξει η υπνηλία που προηγείται του θανάτου από χαμηλή θερμοκρασία δεν προσέξαμε τους τελευταίους σπασμούς. Ποτέ δεν μάθαμε ποιος άνοιξε την Κερκόπορτα. Κι όταν την επόμενη μέρα μπήκαμε στο θερμοκήπιο και βρήκαμε μαραμένα τα φυτά , είπαμε δεν μπορεί να είναι μαραμένα , ξαποσταίνουν . Και πόσες λέξεις δεν βρήκαμε για σάβανα ! – κρίση , ύφεση , ανάκαμψη. Κομψοί επικήδειοι! Χάσαμε την φωνή μας σε ατέλειωτες γενικές συνελεύσεις , τα βήματά μας σε ατέλειωτες πορείες . Το παιγνίδι παίζεται ακόμη , λέγαμε , όταν οι άλλοι μάζευαν τα πούλια.Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς τον μύθο ; Δεν ήταν μια κάποια λύση ποιητή , ήταν όλες οι λύσεις μαζί , η λύση σε όλα. Το καταπραϋντικό μας για τους αποτυχημένους δεσμούς . Το νερό της λησμονιάς για το αυταρχικό μας σπίτι. Το δικαιολογητικό κάθε αυθαιρεσίας μας. Ή καλύτερα της ανικανότητάς μας για τα μικρά και ασήμαντα , αφού ο στόχος μας ήταν τα μεγάλα και σημαντικά . Δράσαμε για το μέλλον και τώρα είναι το παρόν που μας εκδικείται ." 
(το απόσπασμα είναι από το το "Παυσίπονο" που έγραψε ο Πέτρος Τατσόπουλος  το '81). 
 
Λοιπόν εγώ, ο Νίκος, ο Θανάσης, η Δήμητρα, ο Μήτσος, η Κατερίνα, ο Ηλίας, η Γιάννα, ο Πάνος και τόσοι άλλοι, πιστεύω πως δεν ψάξαμε υποκατάστατα και τόσο χρόνια συντηρήσαμε τους διαλυμένους μας μύθους. Παρόλο που μερικοί έχουν πλέον παιδιά που και αυτά ψάχνουν, ή νομίζουν πως έζησαν τα δικά τους Πολυτεχνεία, περιμένουμε ακόμη το νεύμα που μας χρωστάει η κουφάλα η ιστορία. Να περάσουμε πάλι τα χέρια στους ώμους και να βαδίσουμε μαζί προς μια νέα ήττα ίσως. Γιατί: "χρώμα δεν αλλάζουνε τα μάτια"- ούτε και το αίμα φυσικά...



Y.Γ. (γραμμένο με μερικές ώρες διαφορά)
Μου ξέφυγε  τελείως και βγήκε πολύ προσωπικό, από την πρώτη λέξη μέχρι και το τραγούδι-σκέφτηκα πως πρέπει να το μαζέψω. Μια δεύτερη σκέψη ήταν πως αφού γεννήθηκε από τη μνήμη μιας εξέγερσης που άρχισε από το: "πάμε μια βόλτα -πορεία μέχρι το πολυτεχνείο να δούμε αν όλα αυτά είναι αλήθεια", του αξίζει να μείνει ως έχει, κάτι σαν τις πομπώδεις παιδικές εκθέσεις εκείνων των χρόνων. Μπορεί και να το χρωστάω στον εαυτό μου. Ίσως επανέλθω κάποτε μιλώντας για τα "υποκατάστατα και τα παυσίπονα" που ήταν και ο σκοπός της ανάρτησης, αυτό το χρωστάω σε μερικούς καλούς φίλους του τότε..  
"Σε λίγες ώρες ξημερώνει Κυριακή"....
την καλημέρα μου σε όσους λαμβάνουν.   

οι σύνδεσμοι της ανάρτησης :

14 σχόλια:

  1. Καλημέρα. Λαμβάνω!
    Βάλε και εμένα αν θες με το μικρό μου. Δεν μου αρέσει να είμαι στους τόσους άλλους.
    Πάνος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Να σου θυμίσω εγώ που μ' είδες "ένα δύο τρία εμπρός για της γενιάς μας τα πολυτεχνεία"! Μειώνεις το πολύ όμορφο κείμενο που έγραψες φιλαράκι βάζοντάς το δίπλα στο Παυσίπονο.
    Ξέχασες τη Μαρία τη Ζωή εμένα και άλλες γυναίκες όλες κατά σύμπτωση. Κοπέλες τότε.
    Καλά είχα καταλάβει από την αρχή αλλά αφού επιμένεις να γράφεις τ' όνομα σου με εγώ εμένα δεν μου πέφτει λόγος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. @Πάνο πρόσθεσα και το όνομά σου όπως βλέπεις
    @ tania δεκτές και οι δικές σου συμμετοχές. Όλοι οι καλοί χωράμε αλλά και πες μου τι είχες καταλάβει από την αρχή, για να το καταλάβω και εγώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Τίποτε. Μία υποψία ταυτοπροσωπίας που αποδείχθηκε λάθος. Το φιλαράκι ισχύει και η συμμετοχή των κοριτσιών το ίδιο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Να προτείνω και εγώ ένα καλό παυσίπονο στην παρέα. Είναι το βιβλίο την άλλη φορά Μαργαρίτα της Μ. Τζιαντζή. Με τις υγείες μας και καλώς ανταμώσαμε.
    Είμαι ο Μιχάλης Π. μαθητής του Δ2 στο θρυλικό 10ο αρρένων τότε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. οκ @ tania ας μείνουμε φιλαράκια αφού δεν βγήκαμε γνωστοί. Τα κορίτσια πες πως μπήκαν.
    @ Μιχάλη καλώς ήρθες. Είμαστε σχεδόν συνομήλικοι και παλιά γειτονόπουλα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ζηλεύω αυτές τις συζητήσεις γιατί εγώ όχι απλώς δεν τα έζησα αλλά πρόλαβα μόνο μια μικρή μυρωδιά. Άρωμα έχουν αυτές οι μνήμες και μ' αρέσει να τις διαβάζω και να τις ακούω. Να καυχηθώ γιατί είμαι μικρότερη και κλεπτομνήμων.
    Κάπως έτσι δεν λέγεται ένα βιβλίο του αδελφού του Πρωθυπουργού μας;
    Να είστε όλοι καλά!
    Άννα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Καλησπέρες Καλώδιο.
    Καλησπέρες από μια σχιζοφρενή που το Πολυτεχνείο το γνώρισε μόνο μέσα από αγωνιστικές επετείους και από μια γυναίκα που δεν ανήκει στην πρώτη μεταπολιτευτική γενιά αλλά μεγάλωσε σε χρόνους που το πολίτευμα είχε και έχει για να καλά εδραιωθεί, με όλες όμως τις αποχρώσεις που κάνουν τη γενιά του Πολυτεχνείου να μη φαντάζει τόσο μακρινή.


    Και ενώ μετράμε πλέον ώρες μέχρι οι παραχαράκτες της ιστορίας και όλα εκείνα τα "σημαντικά" πρόσωπα που διακαώς προσπαθούν επί δεκαετίες να καρπωθούν αποκλειστικά τον αγώνα του 73 και εφευρίσκουν φαντάσματα , και κυνηγούν ανύπαρκτες μάγισσες για να δυναμώσουν την ισχνή τους φωνή, αισθάνομαι την ανάγκη να χαιρετίσω τους άγνωστους αγωνιστές της περιόδου, αυτούς που αγωνίστηκαν για την ελευθερία και για τη συνείδηση και όχι εκείνους που ηράσθησαν την προβολή και την εξυπηρέτηση στείρων κομματικών γραμμών.

    Αγαπητό καλώδιο, η γενιά σας με τη δική μου, που χρονικά δεν απέχει πολύ, διαφέρει μόνο ως προς τούτο.
    Εσείς βιώσατε τη μετάβαση από την πλήρη φίμωση στην ενθουσιώδη ελπίδα για κάτι νέο. Εμείς γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε στη ματαίωση. Τη ματαίωση των αγώνων του τότε και τη ματαίωση των δικών σας ελπίδων. Και θέριεψε τόσο η ματαίωση, που μόνο καταφύγιο βρήκε το δρόμο.
    Όχι τον επετειακό. Αλλά τον καθημερινό.

    Και εκεί ελπίζω ότι θα δώσουμε ραντεβού. Όλες οι γενιές που ζούμε παράλληλα με τη γενιά του σήμερα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Σκέψεις πολλές.. κι άλλες σκέψεις... Έτσι είναι: όταν όλα σε έχουν προλάβει και τα έχουν κάνει οι προηγούμενοι (ή έτσι σου φαίνεται), σου μένουν μόνο οι σκέψεις. Ψάχνουμε την ευκαιρία χρόνια τώρα, ενηλικιωθήκαμε και θα γεράσουμε περιμένοντας. Και δε βλέπουμε ότι ο εχθρός δε χρειάζεται να είναι μέσα στο άρμα- είναι κάθε μέρα δίπλα μας, γιατί ο πόλεμος- η εξέγερση συνεχίζεται και πρέπει να είναι καθημερινή. Συγγνώμη για το "σεντόνι". Τους αγωνιστικούς μου χαιρετισμούς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. ΘΑ ΓΙΝΕΙ Η ΓΕΝΙΑ ΜΑΣ ΓΕΝΙΑ ΤΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ, λέγαμε και εγένετο ΠΑΣΟΚ.
    Τα όνειρα σου μην τα λες γιατί μια νύχτα κρύα μπορεί και οι Φρουδιστές να ρθουν στην εξουσία

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Αγαπητό Καλώδιο,
    Καλησου μέρα, Είμαι κι εγώ οπαδός του ''τίποτε
    δεν πάει χαμένο'', οπότε πάντα περιμένω το τραίνο το επόμενο. Αν πρόκειται για παυσίπονο, για υποκατάστατο ή όχι, το δείχνει εκ των υστέρων η ιστορία. Τελικά ναι. Το ζητούμενο είναι το προσωπικό Πολυτεχνείο του καθενός. Λυπούμαι που καταλήγω σε αυτό, αλλά έτσι αποδεικνύεται.
    Σε ευχαριστώ για την επίσκεψη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Καλησπέρα φίλε, αδελφή ψυχή. Είναι από τα πιο ωραία που έχω διαβάσει.
    Αυτό συμβαίνει ακριβώς επειδή είναι προσωπικό και τα προσωπικά μας δεν θέλουν "μάζεμα", όπως το λες, αλλά άπλωμα. Με λεν Μαρία κι είμαι και εγώ από τρελή γενιά. Είχα την ηλικία της κορούλας μου τότε. Μόλις είχα περάσει στο Γυμνάσιο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Το θέμα είναι τώρα τί λες
    Καλά φάγαμε καλά ήπιαμε
    Καλά τη φέραμε τη ζωή μας ως εδώ
    Μικροζημιές και μικροκέρδη συμψηφίζοντας
    Το θέμα είναι τώρα τί λες .

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Όταν το βράδυ του Σαββάτου το έβλεπα στη οθόνη του υπολογιστή προβληματίστηκα για ώρα αν πρέπει να κάνω κλικ στο "δημοσίευση" ή στο "αποθήκευση ως πρόχειρο". Όπως έγραψα και στο ΥΓ μου φαίνονταν πολύ προσωπικό. Η συνέχεια απέδειξε πως το "άπλωμα" είναι καλύτερο @Μαρία και "τίποτε δεν πάει χαμένο" @ Μαίρη Σάββα. Όχι μόνο με συζητήσεις @ Άννα. Θα ψάξουμε μία ευκαιρία ακόμη @ θεία θ. και θα συναντηθούμε αυτή τη φορά "αι γενεαί πάσαι" @ σχιζοφρενή και ερωτευμένη. Θα δικαιώσουμε και τον Αναγνωστάκη με αυτά που θα λέμε @ ανώνυμη
    Σας ευχαριστώ όλους!

    ΑπάντησηΔιαγραφή