ο σ. Λεωνίδας ξαναπαίζει τη φυσαρμόνικα της ήττας

Λεωνίδας Κύρκος. Από τους τελευταίους των Μοϊκανών....

Όμως να που κινδυνεύει στα στερνά του να χαρακτηρισθεί, τηρουμένων των αναλογιών, ο Μητσοτάκης της αριστεράς. Ο εμπνευστής της αλήστου μνήμης "συμμαχίας των 5" του 2,74% το 1977, που ανάμεσα στα άλλα οδήγησε ουσιαστικά σε διάλυση το Ρήγα Φεραίο, με αλλεπάλληλες παρεμβάσεις, μιλάει πικρά για τα αίτια της "ήττας" μιας άλλης συμμαχίας, αυτής του Σύριζα. "Ήττα" με 4,7% όμως και το 2009 με την αριστερά στα χάλια της σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Ενώ το '77 ζούσαμε κάτι άλλο απ΄ό,τι θυμάμαι, σ. Λεωνίδα...
Κρίμα. Γιατί μόνο μερικές αράδες από το βιογραφικό του αρκούν να σου εμπνεύσουν σεβασμό.

Γεννημένος το 1924 συμμετείχε στην αντίσταση και τον εμφύλιο. Οι διώξεις και φυλακίσεις που ακολούθησαν αυτή την επιλογή δεν του επέτρεψαν να τελειώσει την Ιατρική. Το 1949 μάλιστα καταδικάστηκε σε θάνατο από έκτακτο στρατοδικείο. Η απόφαση δεν εκτελέστηκε ποτέ γιατί ανάμεσα στους καταδικασμένους ήταν και ο Μανώλης Γλέζος, κάτι που προκάλεσε διεθνή κατακραυγή. Αποφυλακίστηκε το 1953 και ήταν από τους ιδρυτές της ΕΔΑ, με την οποία εκλέχτηκε βουλευτής το 1961, 63, και 64. Μετά τη διάσπαση του ΚΚΕ συντάχθηκε με το ΚΚΕ εσωτερικού. Σαν γραμματέας του, πρόεδρος και βουλευτής έγινε πασίγνωστος μετά την μεταπολίτευση. Πασίγνωστος και ιδιότυπα αγαπητός. Με συμπάθειες και εμβέλεια σε όλους τους πολιτικούς χώρους, που δεν μπόρεσε όμως ποτέ να μετατρέψει σε μαζική πολιτική ή εκλογική αποδοχή, καλλιέργησε την εικόνα του διαλλακτικού ρήτορα που δεν δίσταζε να ζητάει να παίζει η "9η του Μπετόβεν" μετά από προεκλογικές συγκεντρώσεις ή να παίζει ο ίδιος φυσαρμόνικα. Τη φυσαρμόνικα της ήττας...

Γιατί ο πασίγνωστος και ιδιότυπα αγαπητός Λεωνίδας έγραψε προσωπική Ιστορία με τις εκλογικές του επιλογές. Το 1974, αν και βρέθηκε στη δεκαμελή ΔΕ, διαφώνησε με το σχηματισμό της "Ενωμένης Αριστεράς" όπου το ΚΚΕ εσωτερικού συμμετείχε με ΕΔΑ και ΚΚΕ. Αποτέλεσμα : 9,9% και 8 βουλευτές, με τους ψηφοφόρους της αριστεράς να ψηφίζουν υπό το βάρος της δήλωσης: "Καραμανλής ή τανκς" του Μίκη Θεοδωράκη. Αν και το φλερτ με διψήφια ποσοστά δεν ήταν στις συνήθειες του ΚΚΕ εσωτερικού, η επιλογή αυτή χαρακτηρίστηκε λάθος (η προσφιλής λεξούλα της ελληνικής αριστεράς και πάλι).
Μετά άρχισε η φυσαρμόνικα της ήττας.

Το 1977 και ενώ η ανάγκη για ριζικές αλλαγές είχε ωριμάσει στην κοινωνία, εγκλωβισμένος στην γραμμή της ΕΑΔΕ (εθνική αντιδικτατορική δημοκρατική ενότητα), υποστήριξε με φανατισμό την κάθοδο του ΚΚΕ εσωτερικού στις εκλογές με την "συμμαχία των 5". Η επιλογή αποδείχθηκε καταστροφική. Η ξεχωριστή φυσιογνωμία του ΚΚΕ εσωτερικού χάθηκε ανάμεσα σε κεντρώα κόμματα. Το εκλογικό αποτέλεσμα ανέδειξε το ΠΑΣΟΚ κύριο εκφραστή της "αλλαγής" και έδωσε την πρωτοκαθεδρία στο ΚΚΕ στο χώρο της αριστεράς. Ακόμη χειρότερα αυτό το 2,7% έγινε αφορμή να εκραγούν οι δυνάμεις της νεολαίας που αντιδρούσαν στη γραμμή της ΕΑΔΕ. Έχοντας μικρά ερείσματα στο κομματικό μηχανισμό, με κύριο εκφραστή των Αντώνη Μπριλλάκη οργάνωσαν τη Β πανελλαδική συνδιάσκεψη της ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος. Ο ανανεωτικός Λεωνίδας με μία πρωτοφανή δημόσια δήλωση για τα μέχρι τότε δεδομένα της "ευρωκομμουνιστικής αριστεράς" διαγράφει προφορικά και προκαταβολικά όλους όσους θα συμμετάσχουν!(να υπενθυμίσω ότι ο "Ρήγας" ήταν οργανωτικά αυτόνομος). Έτσι περίπου το 70% του Ρήγα αποχωρεί ιδρύοντας την "Β πανελλαδική" οργάνωση που θα ζήσει μέχρι και το 1981.

Την ίδια εποχή το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ απαλλάσσονται με διαφορετικούς τρόπους από ενοχλητικά κομμάτια της νεολαίας. Από τους "400 του ΚΚΕ" και τις διαγραφές της ΠΑΣΠ μέχρι τη διαγραφή της ομάδας Τζιόλα στη Θεσσαλονίκη λίγο πριν τις εκλογές του '81, τα κόμματα δείχνουν την πόρτα της εξόδου σε εκατοντάδες αγωνιστές. Οι περισσότεροι από αυτούς μετά από προσωπικές συνήθως αναζητήσεις στην καλύτερη περίπτωση θα μονάσουν στο χώρο της αριστεράς. Άλλοι θα βρουν σιγουριά στο ΠΑΣΟΚ, τη νεο-ορθοδοξία ή ακόμη και σε εθνικιστικές διαδρομές. Τα περισσότεροι από τα σημερινά στελέχη της αριστεράς "δείχνουν" αυτούς τους μεσήλικες πλέον σαν συμβιβασμένους με το σύστημα και παραδείγματα προς αποφυγή. Αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι η προσωπική τους ευθύνη είναι περιορισμένη. Τα κόμματα της μεταπολίτευσης αποδείχθηκαν πολύ σκουριασμένα για να δεχθούν αυτό το εκρηκτικά νέο που γέννησε η αντίσταση στη χούντα και οι αγώνες της μεταπολίτευσης. Ο Κύρκος και πολλοί από τους πολιτικούς της "τάξης του '74" έχουν τεράστιες ευθύνες για τον τρόπο που χάθηκαν όλοι αυτοί για την μαχόμενη αριστερά. Το ξεχείλωσα λίγο, αλλά για την γενιά μου γράφω, γαμώτο. ( δις τουλάχιστον).

Με τις εκλογές του '81 κλείνει ένας ιστορικός κύκλος για αυτό το κόμμα και το Λεωνίδα. Το θλιβερό 1,3 για το ΚΚΕ εσ. και η απουσία του από τη βουλή θα είναι αιτίες για πολύχρονες συζητήσεις σε ό,τι αφορά το ρόλο του κόμματος. Θα ακολουθήσει η ίδρυση της ΕΑΡ το 1987 που διαλύεται για να αρχίσει η περιπέτεια του ΣΥΝ το 1989.

Αυτά για να θυμηθούμε, ή να μάθουμε ενδεχομένως, σ' αυτό το μικρό τόπο που όλοι γνωστοί είμαστε, τις αφετηρίες μας. Εκεί λοιπόν που πιστεύαμε ότι η τελευταία πολιτική μας ανάμνηση από τον Λεωνίδα θα ήταν η τιμητική του πρόταση για πρόεδρος της Δημοκρατίας το 2000, απέναντι στον Κωστή Στεφανόπουλο, μας διέψευσε με αυτές τις δημόσιες παρεμβάσεις.

Επί της ουσίας τους, και όσο μου επιτρέπεται, βρίσκω μία δογματική χρήση της λέξης ανανέωση και των παραγώγων της με όρους δεκαετίας '80, φοβάμαι. Τι είναι ανανέωση της αριστεράς στα 2009 αλήθεια; Δεν ξέρω.
Ξέρω ότι στη χώρα "του είσαι ό,τι δηλώσεις" ακόμη και μερικά σταλινικά απολιθώματα εξακολουθούν να αυτοχαρακτηρίζονται "ανανεωτικοί" εμμένοντας σε ξεπερασμένα ιδεολογήματα των '80ς. Καταστρατηγώντας συχνά κάθε αρχή κοινής δράσης συμπεριφέρονται με τον ελιτισμό του γνώστη των πάντων όλων. Ξέρω επίσης ότι σε όλη την Ευρώπη την ανανέωση την επιχειρούν με προσπάθειες ανάλογες του ΣΥΡΙΖΑ. Δηλαδή προσπάθειες για κοινή δράση και επεξεργασίες από ετερογενή κομμάτια της αριστεράς, που μερικές φορές καταλήγουν και σε εκλογικά μέτωπα. Δύσκολο. Ειδικά σε μία χώρα που την κουλτούρα του διαλόγου δίδαξε η τραυματισμένη γενιά της αντίστασης και του εμφυλίου. Οι αποδόσεις δεν είναι εγγυημένες ποτέ σ. Λεωνίδα. Ίσως κάποτε πούμε πως μάταια προσπαθήσαμε να κάνουμε λίφτινγκ σε μία γηραιά κυρία..
Δεν βαριέσαι. Δείχνει να αξίζει τον κόπο και να είναι και μονόδρομος. Άλλωστε από ματαιότητες και λάθη ....

ο Νιόνιος: ωδή στο Γεώργιο Καραΐσκάκη